Informatie bitloze optomingen

Er zijn veel verschillende soorten bitloze omtomingen in de beschikbaar. Onderaan de pagina staat een korte omschrijving van de meest bekende en gebruikte hoofdstellen, per optoming komen ook weer verschillende variaties voor. Die onderstaand genoemde optomingen zijn slechts een selectie om een globaal beeld te schetsen.


Welk hoofdstel geschikt is zal per paard en ruiter verschillen. Daarnaast is het uiteraard ook afhankelijk van eventuele trainingsdoelstellingen.


Bitloos en wedstrijden


Het bitloos deelnemen aan dressuurwedstrijden is vanaf 1 april 2021 door de KNHS toegestaan tot en met de klasse ZZ-Licht. Een overzicht van de toegestane hoofdstellen staat in de KNHS Harnachementgids.


Soorten bitloze optomingen:

Sidepull

Dit hoofdstel werkt met name door middel van druk op de neus. De teugels zijn aan ringen aan de zijkant van het hoofdstel  bevestigd. Wanneer druk op de teugels wordt genomen zal dit bij het paard op het neusbeen inwerken.

Het is belangrijk dat het hoofdstel goed aansluit om het paardenhoofd en de neusriem op juiste hoogte ligt.


Kaakgekruist hoofdstel

De inwerking van dit hoofdstel wordt verdeeld over de neus, kaken en nek van het paard doordat de teugels in verbinding staan met de band die achter het hoofd en gekruist onder de kaken doorloopt. De druk die je op de teugels neemt wordt over een groter oppervlakte verdeeld. Belangrijk is de zogenaamde “release” van deze aangenomen druk. Wanneer de ruiter druk op de teugels neemt en deze weer laat afvloeien is het belangrijk dat de riemen rond het hoofd weer terug gaan naar de positie van voor het aannemen van de druk; de release van het hoofdstel. Doorgaans hebben rondgenaaide bakstukken een betere release dan platte bakstukken.


Kingekruist hoofdstel

De werking van dit hoofdstel lijkt op het kaakgekruiste hoofdstel echter wordt de druk verdeeld over de neus en kin.

Sommige hoofdstellen zijn voorzien van een  "quick-release systeem", er zit een veer in de neusriem die ervoor zorgt dat op het moment dat de druk van de teugels wordt gehaald er direct geen druk op de neus en kin meer is.


Kaptoom

Dit hoofdstel wordt gebruikt bij het werken aan de hand, het longeren en het rijden. Doorgaans zijn er 3 ringen op de neusriem bevestigd waar de teugels aan gedaan kunnen worden. De middelste ring voor het grondwerk of werk aan de hand en de twee buitenste ringen voor het werk aan de hand of het rijden. Wanneer de teugels aan de ringen aan de zijkant van het hoofdstel zijn bevestigd is de inwerking te vergelijken met die van de sidepull. In de neusriem kan een flexibele ijzeren ketting zijn verwerkt. Een kaptoom met ketting in de neusriem werkt sterker in. 


Hackamore

De teugels worden aan de zijkant van het hoofd vastgemaakt aan de schaar van de hackamore. Druk op de teugels uit zich bij het paard in druk op de neus, kin en nek. Door de hefboomwerking geeft deze een (veel) grotere druk voor het paard. Hoe langer de schaar van de hackamore hoe groter de hefboomwerking en dus hoe groter de druk is die op het paardenhoofd wordt uitgeoefend.


Door de scherpe inwerking is een zachte ruiterhand en juiste afstelling van de neusriem zeer belangrijk. 

hackamorejpg


Bosal

Deze optoming geeft druk op de neus. De teugels zijn onder de kin bevestigd. Er zijn veel verschillende soorten; met een zachte lederen neusriem of bijvoorbeeld een hardere rawhide neusriem. Doordat de teugels onder de kin zijn bevestigd wordt bij druk op de teugels directe druk op het neusbeen van het paard uitgeoefend. Wanneer je de teugeldruk laat afvloeien zal ook direct de druk op de neus afvloeien.


bosaljpg