Al enkele dagen hebben we te maken met temperaturen boven de 25 graden en dit lijkt ook nog wel even aan te houden. Wat te doen met je paard?
Allereerst iets over de thermoneutrale zone van het paard. Dit is de temperatuur waarbij een paard met minimale inspanning zijn lichaamstemperatuur op peil kan houden. Deze zone ligt ongeveer tussen de -5˚C en de +25˚C. De meest optimale temperatuur voor volwassen paarden ligt tussen 10-15˚C en voor veulens tussen de 15-20˚C. Dit is aanzienlijk lager dan bij mensen het geval is. Dit komt onder andere doordat paarden veel warmte produceren bij het verteren van hun voedsel. Normaliter ligt de lichaamstemperatuur van paarden tussen de 37,4 en de 38,0˚C. Bij een lichaamstemperatuur boven de 40˚C kan schade ontstaan. Oplopen van de lichaamstemperatuur wordt ook wel hittestress genoemd.
Bij omgevingstemperaturen boven de 20˚C zal het lichaam reageren om de lichaamstemperatuur niet (gevaarlijk) te laten stijgen. Het paard gaat zweten, het verdampen van zweet geeft namelijk verkoeling. Door niet te eten zal het lichaam minder warmte produceren. Daarnaast kan het paard “panten”; de ademhaling gaat omhoog om via de longen docht te verdampen, wat tevens verkoeling geeft. Indien mogelijk zal het paard schaduw opzoeken of zichzelf koelen door water in te gaan.
Wat kan je doen om je paard goed door deze warme dagen te krijgen?
Water
Uiteraard is het zeer belangrijk dat het paard voldoende kan drinken. Zorg dus voor onbeperkt vers drinkwater! Bij normale omstandigheden drinkt een paard van 600kg gemiddeld 20-30 liter water per dag. Bij hoge temperaturen kan dit oplopen tot 40 liter per dag. Zorg er ook voor dat de waterbak regelmatig schoon wordt gemaakt omdat tijdens warme dagen sneller bacteriën en algen in het water ontstaan.
Schaduw
Een hele dag in de (felle) zon is niet prettig en kan tot verhitting leiden. Een schaduwplek is dus belangrijk. Zorg dat er een schuilstal is, bomen die voldoende schaduw geven, een schaduwdoek, etc.
Zonnebrand
Een ander ongemak bij paarden kan verbranding zijn, denk aan de witte/roze neuzen en witte kootholtes. Smeer dit goed in met zonnebrandcrème met hoge factor en herhaal dit regelmatig want de zonnebrand zal er af gaan door bijvoorbeeld grazen en drinken.
Arbeid
Pas de intensiteit van de training aan en doe het vroeg in de ochtend of laat in de avond, als de temperatuur wat lager is. Tot een half uur na training kan de lichaamstemperatuur nog rond de 39˚C zitten, wat dus ruim een graad hoger is dan normaal. Belast het paard daarom niet extra door tijdens hoge temperaturen intensief te trainen.
Afkoelen
Tijdens warme dagen vinden veel paarden het lekker om afgespoten te worden. Bij hittestress is het van belang het paard te koelen zodat de lichaamstemperatuur omlaag gaat. Uit onderzoek is gebleken dat de meest effectieve methode is door het paard gedurende 30 seconde te koelen waarna 30 seconde met het paard wordt gestapt, en dit te herhalen. Op deze manier wordt het koude bloed uit de bloedvaatjes net onder de huid vervangen door warmer bloed uit het lichaam en kan zo de warmte afgevoerd worden. Na het koelen van het paard is het goed het dier af te nemen met een zweetmes zodat het vocht beter kan verdampen en dus warmte wordt afgegeven.
Zout/elektrolyten
Bij warm weer worden de bloedvaten wijder waardoor er meer bloed door de vaten zal stromen. Als gevolg hiervan wordt de huid warmer en gaat het paard zweten om de lichaamstemperatuur omlaag te krijgen. Door zweten verliest het paard niet alleen vocht maar ook zout en elektrolyten. Normaliter is de zoutbehoefte van een paard circa 25 gram per dag. Per liter zweet verliest een paard circa 10 gram zout.
Uit onderzoek blijkt dat een paard dat in lichte mate zweet circa 4 liter vocht per uur verliest. Een paard dat veel zweet kan tot zelfs 16 liter vocht in een uur verliezen! Hang een zoutblok op zodat het paard naar behoefte zout kan opnemen, maar houd er rekening mee dat het paard ook dan waarschijnlijk nog onvoldoende zout binnen zal krijgen. Om er zeker van te zijn dat het paard geen zout tekort heeft kun je ook zout bijvoeren.
Kalium, Natrium en chloride (zout) zijn de voornaamste elektrolyten die verloren gaan bij het zweten. Natrium zorgt er voor dat de hersenen kunnen bepalen of er een prikkel gegeven moet worden dat het paard (meer) moet drinken. Bij een tekort aan natriumconcentratie in het bloed neemt de dorstprikkel af waardoor kans op uitdroging aanwezig is. Dit kan dus heel gevaarlijk zijn.
Voor meer informatie over het eventueel bijvoeren van supplementen is het raadzaam een voedingsdeskundige in te schakelen.
Vervoer
Ga niet onnodig op pad met de trailer. Behalve dat het warm is in deze kleine ruimte kost het een paard extra energie doordat het continue aanspraak op de spieren doet om in balans te blijven. Daarnaast is het voor veel paarden ook een stressfactor waardoor de lichaamstemperatuur zal stijgen.
Checken of een paard hittestress heeft
Wanneer je vermoedt dat je paard hittestress heeft kun je de turgor (vochtgehalte en doorbloeding) van de huid checken door op de hals een huidplooi te pakken met je duim en wijsvinger en die weer los te laten. De plooi zou na enkele seconden weer vlak moeten zijn. Als de plooi langer blijft staan kan er sprake zijn van uitdroging en is het raadzaam de dierenarts te informeren. Daarnaast kan het paard getemperatuurd worden. Bij een lichaamstemperatuur boven de 40 graden is het tevens verstandig de dierenarts te bellen.
